~ 2 min read
Kuşkuculuk ve Kötüye Kullanılma Şeması
Kuşkuculuk ve kötüye kullanılma şeması nedir, nasıl oluşur ve terapide nasıl çalışılır?
“İnsanların beni inciteceğini ve kullanacağını beklerim.”
“Kendimi korumak için hep tetikte olmalıyım.”
“En yakınlara dahi güvenmemek gerekir.”
“İnsanların bana yakınlaşmasından korkarım.”Bu cümleler size yakın geliyorsa, kuşkuculuk şemanızın güçlü olduğunu düşünebiliriz.
Kuşkuculuk ve kötüye kullanılma şeması nedir?
Bebeklikten itibaren dünya ile kurduğumuz ilişkinin temelinde güven duygusunu arıyoruz. Güvende olduğumuzu bilmek, çevremizde iyi ve zararsız insanların olduğunu düşünmek hayatta ayaklarımızı sağlam basmamıza yardımcı olacak inançlardır. Ancak zorlayıcı yaşantılar bu inancı sarsabilir ve kalıcı etkiler yaratabilir. Kimseye, en yakınlarımıza dahi güvenmeyerek kendimizi koruyacağımızı diğer insanlardan gelecek muhtemel zararlardan uzak olacağımızı düşünebiliriz. Ancak herkesten uzak kalmak, önemli bir ihtiyacımızı karşılamaktan kendimizi mahrum bırakmak anlamına da geliyor. Bu ihtiyaç güvenli ilişkiler kurma ihtiyacıdır.
İnsanlardan zarar göreceğimize dair inanç yaşamımızın temeline yerleştiğinde kuşkuculuk ve kötüye kullanılma şemasının güçlü olmasıyla açıklayabiliriz. Bu şema ile baş etme yöntemleri arasında tüm insanlardan uzak kalarak kendini korumaya çalışmak veya tam tersine kendimize zarar verecek ilişkiler içinde bulunmak olabilir. Böylelikle de insanların bize zarar vereceği, kötüye kullanılacağımız inancı pekişmektedir.
Kuşkuculuk ve kötüye kullanılma şeması nasıl oluşur?
Kuşkuculuk şemasının nasıl güçlendiği her bir kişi için kendi hikayesine özgüdür. Çocuklukta en yakın olduğu yetişkinlerden (genellikle anne- baba) zarar gören veya en güvendiği yetişkinlerden herkesin kötü niyetli ve zarar verici olduğuna dair pek çok şey duyan çocukların yetişkin olduğunda kuşkuculuk ve kötüye kullanılma şemasının güçlü olabileceğini düşünebiliriz. Hatırlatmak isterim ki, kendi çocukluğunuza dair küçük bir bilgiden yola çıkarak kesin teşhisler koymak gerçeği her zaman yansıtmayabilir.
Terapide, kuşkuculuk ve kötüye kullanılma şeması üzerine çalışırken, danışanla kurulan terapötik ilişkinin güvenli, öngörülebilir olmasına özellikle dikkat edilmelidir. Danışanın güvenini kazanmak birlikte çalışabilmek için oldukça önemlidir.
Rahat ve güvende hissedeceğimiz sevgi dolu ilişkiler kurmak dileğiyle,
Sevgiler.